ارزیابی پیامدهای احتمالی انتقال آب حوضه زاب به دریاچه ارومیه

Authors

ناصر سلطانی

استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران میرنجف موسوی

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران گلاویژ احمد اقبال

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

abstract

تأمین آب مطمئن یکی ازچالش های اساسی قرن حاضراست. یکی از راهکارهای تأمین آب، طرح انتقال بین حوضه ای آب است که می تواند در برخی موارد مفید و نجات بخش حوضه مقصد باشد. یکی از این طرح ها که اخیراً مورد بحث قرار گرفته است طرح انتقال آب از حوضه آبخیز رودخانه زاب به دریاچه ارومیه است؛ لذا هدف این پژوهش، آن است که با بهره گیری از نظر یکصد نفر از کارشناسان و متولّیان ذی ربط، پیامدهای آمایشی (مثبت و منفی) این انتقال در دو حوضه مبدأ و مقصد شناسایی و با استفاده از تحلیل های آماری (رگرسیون خطّی چندمتغیّره) پیش بینی شود. نتایج مدل رگرسیون خطّی نشان می دهد با توجّه به وزن ضرایب استانداردشده (بتا b) مؤلّفه های مورد بررسی، به ترتیب پیامد منفی اجتماعی-  فرهنگی (328/0)، پیامد منفی اقتصادی (249/0)، پیامد مثبت اقتصادی (216/0)، پیامد منفی زیست­ محیطی (210/0)، پیامد منفی سیاسی - امنیّتی (174/0)، پیامد مثبت زیست محیطی (156/0)، پیامد مثبت سیاسی - امنیّتی (087/0)، و پیامد مثبت اجتماعی - فرهنگی (070/0) محتمل ترین پیامدهایی است که پس از انتقال آب از زاب به دریاچه ارومیه ممکن ­الوقوع است. نکته جالب و قابل توجّه این است که طبق نظر کارشناسان، انتقال آب به لحاظ زیست محیطی نمی تواند نجات بخش دریاچه ارومیه باشد و شاید به مثابه یک مُسکّن عمل کند. نتایج مدل معادلات ساختاری اثرگذاری هریک از مؤلّفه ها بر اجرای طرح نیز نشان می دهد که در بین پیامدهای مثبت؛ مؤلّفه زیست محیطی با میزان اثر (85/0) و از میان پیامدهای منفی؛ مؤلّفه اجتماعی - فرهنگی با میزان اثر (10/1) بیشترین تأثیرگذاری را در اجرای طرح انتقال آب دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی روشهای مختلف تصمیم گیری گروهی چندمعیاره در انتخاب طرحهای انتقال آب به حوضه دریاچه ارومیه

توزیع نامتوازن منابع آب نسبت به گسترش جمعیت و توسعه‌ فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی، بحران آب را تشدید کرده، لذا یکی از زیرساخت‌هایی که اجرای آن مورد توجه جدی است طرحهای انتقال بین‌حوضه‌ای آب می‌باشد. پیچیدگی تصمیم‌گیری روی این طرحها که ناشی از تبعات فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی آنها می‌باشد، گزینه‌های مختلفی را پیش روی مدیران و ذینفعان قرار می‌دهد. در این مقاله چهار مسیر پیشنهادی برای ساخت س...

full text

ارزیابی روشهای مختلف تصمیم گیری گروهی چندمعیاره در انتخاب طرحهای انتقال آب به حوضه دریاچه ارومیه

توزیع نامتوازن منابع آب نسبت به گسترش جمعیت و توسعه فعالیت های کشاورزی و صنعتی، بحران آب را تشدید کرده، لذا یکی از زیرساخت هایی که اجرای آن مورد توجه جدی است طرحهای انتقال بین حوضه ای آب می باشد. پیچیدگی تصمیم گیری روی این طرحها که ناشی از تبعات فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی آنها می باشد، گزینه های مختلفی را پیش روی مدیران و ذینفعان قرار می دهد. در این مقاله چهار مسیر پیشنهادی برای ساخت سا...

full text

ارزیابی آب تجدیدپذیر حوضه آبریز دریاچه ارومیه با کمک مدل GLEAM

دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه داخلی و یکی از دریاچه‌های بسیار شور جهان است. مساحت حوضه آبریز آنKm2 51876 است. در سال‌های اخیر به علت برداشت بی‌رویه از منابع آب، پروژه‌های جاه‌طلبانه و کاهش بارش‌ها، تراز سطح دریاچه با افت چشمگیری روبرو شده است. یکی از عوامل مهم برای بررسی کاهش تراز دریاچه ارومیه، ارزیابی بیلان آبی حوضه آبریز آن می‌باشد که در این تحقیق، جهت ارزیابی بیلان آبی از روش‌های مختلفی ما...

full text

ارزیابی تطبیقی روش‌های برآورد مقدار بارندگی در حوضه دریاچه ارومیه

  بارندگی یکی از مهم­ترین عناصر تعیین­کننده اقلیمی می­باشد و اندازه­گیری و برآورد دقیق مقدار آن اهمیت زیادی دارد. هدف این تحقیق، ارزیابی کارایی الگوریتم 3B42 ماهواره TRMM و ارائه مدل نمایی و مدل مفهومی ابر برای برآورد مقدار بارندگی شش ساعته در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و اعتبارسنجی این داده­ها با استفاده از داده­های ایستگاه­های زمینی و همچنین مقایسه این روش­ها در حوضه جهت انتخاب مناسب­ترین ...

full text

ارزیابی تغییرات ردپای آب محصولات زراعی حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از روش LMDI

شاخص­های مؤثری مانند ردپای آب لازم است در تخصیص بهینه منابع آب مدنظر قرار گیرند. در این مطالعه از شاخص ردپای آب با در نظر گرفتن مصارف مستقیم و غیرمستقیم آب در سه بخش منابع آب آبی، سبز و خاکستری، به­منظور برآورد میزان کل آب مصرفی توسط محصولات زراعی در حوضه دریاچه ارومیه استفاده گردید. جهت تحلیل جداگانه عوامل مؤثر در روند تغییرات ردپای آب، روش LMDI (شاخص لگاریتم میانگین انحرافات) به­کار گرفته شد....

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جغرافیا و پایداری محیط

جلد ۶، شماره ۱۹، صفحات ۳۵-۵۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023